Door de eeuwen heen heeft ons wereldbeeld zich stap voor stap ontwikkeld. Gisela Reefman neemt de bezoeker mee op een reis door de tijd: van het geocentrische wereldbeeld van de eerste beschavingen tot het onmetelijke wereldbeeld van de oerknal en de bijbehorende kosmologische principes.

Eén van de meest gestelde vragen is: zijn wij alleen in dit onmetelijke universum? De ontdekking van exoplaneten laat zien dat de aarde niet uniek is, maar hoe zit dat met het leven? Wat weten we over het ontstaan van het leven op aarde en wat leert ons dat voor de mogelijkheden van leven elders in het heelal. Alex Scholten bespreekt dat actuele inzichten op dit vraagstuk.

Hoe overleef ik de bijzondere omstandigheden in de ruimte? Extreme temperaturen, dodelijke straling, maar ook het ontbreken van zwaartekracht en grote krachten tijdens de lancering. Dat geldt niet alleen voor de mens, maar ook voor elektronische onderdelen zoals de belangrijke IC’s om satellieten te laten werken. Anko Verburg en Joris Robijn bespreken in een duo-presentatie met welke aspecten de ruimtevaart rekening moet houden en welke oplossingen men voor de verschillende problemen hebben gevonden.

Jaap van ’t Leven laat zien hoe ons oog letterlijk het venster is op het universum. Een prachtig ‘instrument’ dat echter ook zijn beperkingen kent. En wat betekent dat voor het sterrenkundig onderzoek door de eeuwen heen?

In het kader van ‘Het Jaar van het Planetarium’ vertelt Jan Hazendonk hoe hij zelf begon een eenvoudig computerplanetarium te maken. Hij neemt ons mee in zijn zoektocht naar hogere nauwkeurigheid, en hoe dit dezelfde zoektocht werd die ook Christiaan Huygens al gemaakt had.

Jaarlijks valt er tonnen buitenaards materiaal op onze Aarde. Variërend van kleine stofdeeltjes tot de wat grotere exemplaren. De kleinste steentjes die veelal kleiner zijn dan 0,5 mm kun je overal terugvinden, zelfs op straat of op je dak. Leer met Astrid Eeuwes hoe ze op dit nieuwe onderzoeksterrein verrassende ontdekkingen deed en nieuwe technieken heeft ontwikkeld.

Presentatie in het kader van het “Weekend van de Wetenschap”. Sinds enkele jaren hebben astronomen een geheel nieuwe methode om informatie uit het heelal te bestuderen: zwaartekrachtsgolven. Een zeer specialistische maar unieke manier om meer te weten te komen over de prachtigste explosies in het heelal; van botsende zwarte gaten tot de oerknal. Nederland hoopt dat de ambitieuze Einstein-telescoop een ondergrondse plek krijgt in de bodem van Zuid-Limburg. Dr. Wim Walk van het Nihkef in Amsterdam legt uit hoe deze telescoop werkt en waarom Zuid-Limburg zo’n goede plek is hiervoor. En waarom Nederland in een dergelijk prestigieus instrument moet investeren.

In oktober is mogelijk een opvallende komeet zichtbaar aan de avondhemel: C/2023 A3 (Tsuchinshan-Atlas). Jaap van ’t Leven legt uit wat kometen zijn en waarom ze soms zichtbaar zijn als heldere staartsterren. Hoe kun je een komeet waarnemen en fotograferen? En welke relatie hebben kometen met ‘vallende sterren’?

Presentatie in het kader van ‘Echt nep’; het thema van ‘De Maand van de Geschiedenis’. We krijgen de meest fraaie foto’s uit het heelal voorgeschoteld dankzij fantastische instrumenten zoals de bijvoorbeeld de Hubble-telescoop, de James Webb-telescoop of de ALMA-telescoop. Maar wat tonen die beelden nu precies? Zouden we dit met eigen ogen ook kunnen zien. Alex Scholten legt uit hoe in de wetenschap ‘echt nep’ niet alleen leidt tot schitterende platen maar ook meer inzicht geeft voor de wetenschappers.